JSW a sprawa polska

Związki zawodowe to dorobek naszej cywilizacji i wartościowy element życia społecznego. Łatwo wymienić wiele ich chwalebnych osiągnięć. Walka z nieludzkimi warunkami pracy w hipermarketach przyniosła nad podziw duże efekty. Firmy kiedyś potępiane za barbarzyńskie metody, dziś zajmują czołówkę rankingów najlepszych pracodawców. Działania związków też są nie bez znaczenia przy określaniu podziału zysku między kapitał i pracę.

Są jednak granice – i to nie tyle nawet rozpatrywane w kategoriach sprawiedliwości, ile matematyki. Jeśli firma przynosi miliony strat miesięcznie, to ma przed sobą trzy drogi. Albo obniży koszty, albo upadnie, albo ktoś z zewnątrz będzie jej dosypywał pieniędzy. Związkowcy na upadek pozwolić nie chcą, na obniżenie kosztów nie pozwalają. Liczą na to, że sięgną do kieszeni podatników. W KW już się to udało. W JSW będzie trudniej, bo spółka jakby trochę mniej państwowa. W kolejce rolnicy blokują drogi. Ze strajkiem zapowiadają się humaniści. Kto następny?

A tu trzeba przeprowadzić prosty rachunek ekonomiczny. Daleki jestem od demagogicznego porównywania średniej pracy w górnictwie ze średnią krajową. Dość oczywiste jest, że średnia w górnictwie będzie wyższa. Ale bynajmniej nie dla tego, że należy się to za ciężką pracę w trudnych warunkach. Za samą ciężką pracę wynagrodzenie nie przysługuje. Sam mogę w pocie czoła kopać w ogrodzie doły i je potem zasypywać. Narobię się przy tym setnie, ale kokosy mi się z tego powodu nie nalezą. Dlaczego? Bo żeby przyciągnąć ludzi do ciężkiej pracy, trzeba ich czymś przekonać – czyli wynagrodzeniami. Kto wie, może obecne górnicze wynagrodzenia są wręcz za niskie? (Choć to wątpliwe, bo kandydatów na górników nie brak).

I niechby sobie te wynagrodzenia były wysokie, wraz z czternastkami, ołówkowym i czym tam jeszcze. Problem polega na tym, że na drugim końcu mamy produkt, a ten jest wyraźnie zbyt drogi. Zatem jeśli nie potrafimy wyprodukować towaru konkurencyjnego przy naszym poziomie kosztów, to znaczy, że albo trzeba zwijać interes, albo te koszty są jednak za wysokie. Z którym wariantem mamy do czynienia – trudno z góry powiedzieć. Jednak rentowne prywatne kopalnie sugerują, że to chyba koszty są za wysokie. Testem ostatecznym byłoby obniżenie płac i sprawdzenie, czy są jeszcze chętni do pracy. Jeśli nie – zamknąć zakład.

To jednak ze związkowego punktu widzenia niedopuszczalne, zwłaszcza że na początek obcięciu podlegałyby wydatki na związki właśnie – bagatela, kilka milionów rocznie w JSW. Dziś widać, że najważniejszym postulatem związkowców jest usunięcie prezesa. To absolutnie niedopuszczalne – prezes jest podmiotem, a nie przedmiotem sporu. Jeśli związkom uda się prezesa odwołać, to jego następca będzie miał pełną świadomość, od kogo zależy jego stanowisko i spełni wszelkie związkowe oczekiwania.

Związki zaś przejmą pełną kontrolę nad zakładem przy zerowej odpowiedzialności. Tak jak ma to miejsce w KW, której opłakany stan wynika w tej samej mierze z indolencji zarządu, zamiatania problemów pod dywan przez właściciela (reprezentowanego przez polityków) i związków politycznie blokujących wszelkie zmiany – okazjonalnie grożąc zarządowi zwolnieniem w razie jakichkolwiek prób reform.

Mamy fatalny zbieg zdarzeń. Slaby rząd świeżo po rozpoczęciu działalności, za to na chwilę przed wyborami. Wietrzące krew związki zawodowe i inne grupy nacisku. Sondaże wyborcze niemal w równowadze i paniczny strach rządzących przed jakimkolwiek niepokojem. Wszystko wskazuje na to, że rozpocznie się festiwal rozdawnictwa naszych pieniędzy. Kryzys przeszliśmy suchą stopą. Obyśmy przeżyli prosperity.