Inne koszty biurokracji

Pisząc o kosztach biurokracji wszyscy powołują się na wydatki budżetowe. Jestem jednak przekonany, że koszty biurokracji są znacznie wyższe, ale ukryte. Te przemyślenia po mojej ostatniej wizycie w ZUS.Okazało się, że jest mi niezbędnie konieczne zaświadczenie o niezaleganiu w składkach na ubezpieczenia społeczne i podatkach. Okazuje się, że wydanie takiego zaświadczenia w US trwa tydzień – niezrozumiały absurd na zupełnie inny wpis. W ZUS natomiast można dostać takie zaświadczenie od ręki.

Wybrałem się zatem do urzędu i po umiarkowanej długości oczekiwaniu zostałem przyjęty w boksie. Przywitała mnie sympatyczna pani i zaczęliśmy procedurę. W jej trakcie okazało się, że jakieś zgłoszenia i podpięcia w systemie są nieprawidłowe i przed wydaniem zgłoszenia muszą zostać naprawione. Prostowanie sytuacji zajęło około godziny i wiązało się z wypisywaniem stosu papierów. W połowie przypadków szczerze powiedziawszy nie wiedziałem nawet co wpisuję – zwłaszcza w zakresie z jakiego kodu ubezpieczenia się wyrejestrowuje, a na jaki się rejestruje. Kompetencja i wytrwałość urzędniczki pozwoliła mi jednak się przedrzeć przez ten gąszcz – za co bardzo dziękuję. Koniec końców system wypluł upragnione zaświadczenia.

Skąd zatem moje przemyślenia? Przecież wszystko skończyło się dobrze. Jednak uderzyło mnie, że dwie osoby – w tym jeden wysoko wykwalifikowany urzędnik (bo inny by się w tej matni chyba nie połapał) oraz jeden dość zajęty przedsiębiorca stracili ponad godzinę na prostowaniu jakichś papierów. To bardzo wymierny koszt – kompetencje urzędnika można by spożytkować lepiej gdzie indziej – najlepiej w sferze prywatnej, o czasie przedsiębiorcy nie wspomnę. Bo przecież z punktu widzenia realnego świata nie zmieniło się nic – nikt ani przez chwilę nie kwestionował, że z pieniędzmi nie zalegam, poza mitręgą straconego czasu. To jest faktyczny koszt biurokracji znacznie przewyższający i tak nie małe wydatki budżetowe.

A przecież można inaczej, można zaprojektować system by był przede wszystkim prosty. Jeden procent, jeden tytuł jeden przelew, jedno zgłoszenie. Zamiast tego mamy gąszcz, w którym połapać się mogą tylko specjaliści, którzy mogliby się zająć rzeczami bardziej pożytecznymi.